ابنیه تاریخی سنخواست

۱)رباط قلی

محوطه ی امامزاده زین العابدین به همت هیئت امنای آن سنگفرش خواهد شد. به گفته آقای علی قاسمپور رئیس هیئت امنای امزاده زین العابدین کار سنگفرش امازاده از چندی پیش آغاز شده و تا جایی که بودجه تامین شود ادامه خواهد یافت.امیدواریم با همت خیرین محترم سنخواستی و ارگان های مربوطه این کار هرچه سریع تر و به نحو احسن انجام شود.

۳)بقعه شیخ اندقان(سر شیخ)

آرامگاه وبقعه ی شیخ اندقان که در شمال روستای اندقان ازتوابع بخش سنخواست شهرستان جاجرم واقع شده است این آرامگاه که به قول نویسندگان کتاب دانشوران بجنورد آرامگاهی متعلق به قرن هفتم هجری می باشد مدفن یکی ازشیوخ تصوف وازعلما ودانش مندان منطقه است که ازنام ومشخصات وی اطلاعاتی دردست نیست. ازآنجاکه به قول مولوی نباید به گورآنان بی دف آمد مردم این دیاردایره دردایره درروزسیزده نوروز همراه بارویش سبزه ها…بقیه توضیحات را خودتان در کلیپ مشاهده نمایید. جهت دانلود کلیپ آدرس زیر را در آدرس بار یا دانلود منیجر کپی نمایید. در صورتی که دانلود شما با مشکل مواجه شد میتوانید از سایت http://www.aparat.com این کلیپ را با عنوان شیخ اندقان جستجو و دانلود نمایید.

با تشکر از آقای امینی که این کلیپ رو آپلود کردن و به من اطلاع دادن.

۴)حمام سنخواست

پيشينه
حمام قديمي سنخواست در خيابان امام خميني شمالي واقع گرديده است و هم اكنون مورد استفاده ي اهالي شهر قرار مي گيرد. قدمت تاريخي و چند صد ساله ي آن باعث رواج افسانه هايي در مورد آن گشته است. بر طبق يكي از اين افسانه ها دختري به نام “‌نيلوفر بلخي”‌اين حمام را ساخته است و خشتي طلا را در يكي از ديوارهاي حمام به كار گرفته اند به طوري كه اگر زماني اين حمام تخريب شود دوباره مي توان حمام ديگري را از نو بنا نهاد. برطبق لوحی سنگی که ده سال پیش ازمحل مسجد الزهرا به دست آمد، حروف ابجد حک شده، سال ساخت حمام و مسجد کنارآن را حدود سیصد و پنجاه سال قبل نشان می دهند.
ويژگي هاي بنا
بناي حمام به صورت زير زميني احداث گرديده است و بخش هاي گرمخانه ، رختكن و دو خزينه ي بزرگ تشكيل شده است. خزينه اول شبيه يك آب انبار بود، بدين صورت كه آب از جوي وسط خيابان به داخل آن هدايت مي شد. آب جوي در خزينه ته نشين مي گشت و سپس به خزينه ي دوم هدايت مي شد. در زير خزينه ي دوم، آتشدان حمام قرار داشت كه تا چند دهه ي پيش به وسيله ي هيزم روشن نگه داشته مي شد. دودكش آتشدان از كف حمام عبور مي كرد و پس از گذشتن از ديوار مقابل خزينه به سمت بيرون هدايت مي شد. فاضلاب حمام از ضلع جنوبي آن خارج مي گشت و وارد كانالي زيرزميني مي شد كه تا پايين سنخواست امتداد داشت. فاضلاب حمام جذب بدنه ي اين كانال مي شد.اين كانال به شكل قنات هاي آن روز حفر شده بود با اين تفاوت كه مظهر و خروجي نداشت؛ در عوض در فواصل معيني چاه هايي حفر كرده بودند كه از آن طريق وارد كانال زيرزميني مي شدند و لجن و آشغال هاي به جاي مانده را تخليه مي كردند و در انتهاي كار سرچاه ها را مي بستند. رد اين چاه ها هم اكنون در پياده روهاي خيابان امام خميني شمالي مشهود است.
گردانندگان حمام (‌حمام چي)
با توجه به حجم و سنگيني كار حمام در گذشته، مسئوليت آن به دوسه نفرواگذار مي شد. يكي از اين افراد كنار آتشدان مي ماند تا آتش را روشن نگه دارد و به امور مشتريان و حساب و كتاب آن ها برسد. ناگفته نماند كه بعضي از مردم مبلغ مورد نظر را موكول به برداشت محصول و سر خرمن مي كردند. دو نفر ديگر نيز به امر جمع آوري هيزم و حمل آن مشغول بودند. اين افراد به صورت چرخشي تغيير مسئوليت مي دادند. در محوطه ي جنوبي حمام پشته هاي فراواني از پشته هاي خار به چشم مي خورد تا به حدي ه ارتفاع آن با آن كه در گودي قرار داشت به پشت بام خانه هاي اطراف مي رسيد. وجود اين همه خار كافي بود كه بر اثر يك بي احتياطي آتش سوزي مهيبي برافروخته شود. و اين اتفاق ناگوار در تابستان سال ۱۳۴۸ هجري شمسي رخ داد و با آن كه تلفات جاني به همراه نداشت ولي ساعت ها نگراني و وحشت را براي مردم ، مخصوصاً آن خانم هايي كه داخل گرمابه بودند به همراه داشت. جمعيت زيادي خود را براي كمك به محل حادثه رساندند و بالاخره توانستند با سطل هاي آبشان عطش آتش را فرونشانند.
شب نشيني در جهنم
وجود آتشدان و شب هاي سرد موقعيتي را فراهم كرده بود تا جمعي دور آتش گرد آيند و از هر دري سخن بگويند. گاهي نيز بزرگتري پيدا مي شد و براي جوانان قصه هاي شيريني نقل مي كرد. صرف چاي و سيب زميني تنوري از ديگر سرگرمي هاي اين محفل شبانه بود.
يك ضرب المثل قديمي
در گودال ضلع جنوبي و در كنار پشته هاي خار، هميشه آب فاضلاب جمع مي شد كه در اثر راكد ماندن بوي گند وتعفن آن مشام هر جنبنده اي را آزار مي داد. در يك ضرب المثل قديمي افراد خسيس به اين آب گنديده مانند شده بودند كه مال و دارندگي آن ها به هيچ كس فايده نمي بخشد: “‌صَد مِن اَوِ گِندَيَه اِز تَه چَلَه حموم وَسَر نِس.” صد من آب گنديده از ته چاله حمام سر نمي رود.
وضعيت كنوني
چهره ي امروزي حمام با آن چه كه در گذشته وجود داشته تفاوت نسبتاً زيادي دارد. در حمام امروز نشاني از خزينه ها نيست. ديواره هاي آن كاشي شده اند! و رختكن دراز حمام را سر بريده اند. حمام امروز خود را با دنياي جديد و فنّاوري هاي آن وفق داده است. سوخت هيزمي آن كه در چند دهه ي گذشته به گازوئيل و نفت كوره تغيير يافته بود امروزه به گاز شهري وابسته شده است. اين حمام ارزشمند و تاريخي مي تواند يكي از آثار ديدني استان خراسان شمالي باشد اگر چهره ي اصلي آن رخ بنمايد و مكاني براي نمايش آثار كشف شده ي محوطه ي باستاني چلوشود.۵) شهر سوخته
محوطه ی باستانی چلو یا همان شهر سوخته با قدمتی حدود ۶۰۰۰ سال در چند کیلومتری سنخواست قرار دارد. گفته شده کشاورزان سنخواست حین کار بر روی زمین های خود این منطقه را برای اولین بار کشف کرده اند که بلافاصله مورد توجه مسئولین قرار گرفته و عمیلات جستجو در این منطقه آغاز شده و تا کنون بقایای اسکلت انسان، تکه های کوزه و سفال و بقایای ظروف شکسته سفالی در اینجا کشف شده است. تحقیقات در این منطقه در فرصت های آتی همچنان ادامه خواهد داشت.فصل اول كاوش باستان‌شناسی در محوطه تپه باستانی چلو در نیمه مهرماه امسال با همكاری هیات ایتالیایی و با نظارت مستقیم پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری انجام شد.این محوطه یك استقرارگاه باستانی وسیع در حوالی شهر سنخواست است كه نشانه‌های استقرار از دوره مس و سنگ تا دوره آهن (هزاره چهارم تا اول پیش از میلاد) در آن برجای مانده است.این محوطه با گستره حدود ۶۰ هكتار در زمره بزرگ‌ترین استقرارگاههای پیش از تاریخ شمال شرق كشور است كه ایجاد شش كارگاه كاوش و ۲۸ گمانه تعیین حریم در بخش‌های محوطه نتایج ارزشمندی را به بار آورد.
در گورستان محوطه چلو، مرده‌ها به پهلوی راست و به حالت خمیده (چمباتمه زده) دفن شده‌اند و هدایای تدفینی اغلب در بالای سر و كنار پاهای آنها چیده شده و در تمام گورهای كاوش شده یك ظرف ‘آشپرخانه‌ای’ وجود دارد كه در آن بقایای مواد غذایی به چشم می‌خورد.
اوش تیم مشترك در نیمه غربی محوطه چلو یك محدوده ذخیره‌سازی آذوقه به مساحت حدود یك هكتار را آشكار ساخت و آثاری از مهر و موم دهانه خمره‌ها به دست آمد كه به احتمال قوی نشان‌دهنده یك نظام انبارداری پیشرفته و كنترل مواد ورودی و خروجی به انبارها است.بقاياي يک جسد تاريخي کشف شده در کاوشهاي باستانشناسي تپه تاريخي چلو  در محل آيينه خانه مفخم شهر بجنورد به نمايش گذاشته شد.
اين جسد که متعلق به يک زن ميانسال است پارسال توسط هيات کاوش باستانشناسي مشترک ايران و ايتاليا به همراه شماري ديگر از اجساد در اين تپه تاريخي کشف شده بود
معاون اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی اظهار داشت: محوطه باستانی چلو در مسیر یك شاهراه باستانی قرار گرفته كه در قرون اولیه اسلام نیشابور و گرگان را به هم مرتبط می‌كرده و شاید بتوان گفت این راه از دوره پیش از تاریخ شكل گرفته است. سرپرست ایرانی تیم مشترك ایران – ایتالیا در كاوش تپه چلو گفت: محوطه باستانی چلو، نظر به جایگاه مطالعاتی و اهمیت فرهنگی‌اش در سال ۱۳۸۶ در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است.

كاوشگران ایتالیایی و فرانسوی چهار سال پیش با مطالعه بر روی تپه تاریخی چلو سنخواست، دیرینگی آنرا بیش از پنج هزار سال تخمین زده بودند.